Oborniki Śląskie (
niem.
Obernigk) –
miasto
w północno-wschodniej części
woj. dolnośląskiego
, w
powiecie trzebnickim
. Położone jest na skrzyżowaniu dróg wojewódzkich
nr 340
i
nr 342
ok. 26 km[] od Wrocławia i 12 km[] od
Trzebnicy
. Siedziba
gminy miejsko-wiejskiej Oborniki Śląskie
.
W latach 1975-1998
miasto administracyjnie należało do
woj. wrocławskiego
.
Według danych z 30 czerwca 2008 miasto liczyło 8475 mieszkańców[1].
Informacje ogólne
Miasto Oborniki Śląskie położone jest na trasie kolejowej Wrocław-Poznań. Willowa, niegdyś uzdrowiskowa, malowniczo usytuowana na południowych stokach
"Gór Kocich"
(
Wał Trzebnicki
) miejscowość do dziś posiada charakter rozległego parku. To zacisze zwane przed laty "zielonymi płucami Wrocławia" do dziś przyciąga ludzi swoim spokojem, charakteryzującym polskie miasteczka, powiązanym z wysoko rozwiniętym zapleczem handlowo-usługowym i komunikacyjnym. Między innymi autobusy, minibusy i pociągi zapewniają komfort poruszania się po gminie i dojazd do Wrocławia.
Historia miasta
Pierwsze ślady działalności człowieka na terenach dzisiejszych Obornik Śląskich i najbliższej okolicy pochodzą z
mezolitu
i
neolitu
(cmentarzysko kurhanowe i ciałopalne
kultury przedłużyckiej
z
epoki brązu
).
Początki Obornik datuje się na ok.
1300
r., kiedy to najprawdopodobniej powstała wieś na
prawie magdeburskim
. Pierwsza pisemna wzmianka o Obornikach Śląskich pochodzi z roku
1305
, dotyczy ona nałożenia na wieś Obora
dziesięciny
dla
biskupa wrocławskiego
. Sama nazwa miejscowości "Obora" pozwala przypuszczać, że mieszkańcy zajmowali się hodowlą bydła, co uznano za oficjalną etymologię nazwy, jednak niektórzy historycy i językoznawcy podawali możliwość pochodzenia nazwy od wzgórz – Ober (górny) czy lasów O bor nad którymi miasto góruje, co zostało uznane za mało prawdopodobne. Na początku
XIV w.
wieś spod władzy biskupiej przeszła w skład włości księcia oleśnickiego
Konrada I
. Na przestrzeni wieków miejscowość nosiła następujące nazwy: Obora, Obornik, Obirnig, Obernig, Obernigk, Oborniki, Oborniki Śląskie.
Przez 200 lat Oborniki należały do rodziny Schaubertów. Gdy odkryto źródła słabej
szczawy żelazistej
Karol Wolfgang Schaubert w
1835
roku rozpoczął budowę nowoczesnego uzdrowiska w północno-zachodniej części wsi. Wykorzystywało ono położenie (las Sittenwald), malowniczy krajobraz, wody, łagodny
klimat
. Odtąd Oborniki zaczęły przekształcać się w miejsce wypoczynku i
uzdrowisko
. Oborniki często jeszcze nazywane są "zielonymi płucami Wrocławia".
Najbardziej znaną postacią, która mieszkała i była związana z Obornikami był urodzony w
1798
roku we Wrocławiu
Karl von Holtei
, poeta romantyczny, pisarz i aktor. Pisał o nich w swych wierszach i pismach. Jego imieniem nazwano Liceum Ogólnokształcące w Obornikach Śląskich. Na niewielkim wzgórzu znajduje się kamień-pomnik jemu poświęcony. Wzgórze to jest częścią "Góry Holtei'a" zwanej też "Belwederem" (217 m
n.p.m.
) (punkt widokowy, stalowy krzyż, pozostałości
kurhanu
z
epoki brązu
) i położone jest nieopodal kolejnego najwyższego wzniesienia w mieście noszącego nazwę "Grzybek" (202 m
n.p.m.
) nadaną mu z powodu lokalizacji w ponad 100-ha parku krajobrazowo-wypoczynkowym "Grzybek". W parku znajduje się Polana siedmiu dębów, największy dąb ma obwód 4,9m.
Do rozwoju uzdrowiska przyczyniło się zakładanie nowych
sanatoriów
:
- w
1880
r. zakład dla "chorych na nerwy i cierpiących na melancholię".
- w latach
1906
-
1913
zbudowano w parku sanatorium Friedrichshohe (byłe sanatorium Szarotka przy ul. Prusickiej)
- położone w lesie sanatorium dla pacjentów z chorobami płuc Sanatorium "Leśne" (przy ul.
Dunikowskiego
),
- sanatoria dla chorych na
cukrzycę
i z
dolegliwościami układu krążenia
,
- przed wojną pijalnia oraz na terenie sanatorium "Leśnego" – ZOO.
W
1945
miejscowość została włączona do Polski. Jednocześnie otrzymała prawa miejskie, zaś jej urzędową nazwę ustalono na Oborniki Śląskie, dla odróżnienia od
Obornik
pod
Poznaniem
. Dotychczasową ludność miasta wysiedlono do Niemiec.
W
2005
r. Oborniki Śląskie obchodziły 60 lat od nadania praw miejskich i 700 lat od momentu powstania miejscowości.
Stacja
Oborniki Śląskie
na linii kolejowej E 59: Świnoujście-Szczecin-Poznań-Wrocław-Chałupki, stanowiącej element Transeuropejskiej Sieci Transportowej (TEN).
Znani Oborniczaninie
Zabytki w mieście
Neogotycki kościół parafialny pw. Najświętszego Serca Pana Jezusa
- kościół pw. Najświętszego Serca Pana Jezusa, neogotycki (ukończony
1901
, architekt
Alexis Langer
)
- kościół pw. św. Tadeusza Judy i św. Antoniego Padewskiego (poewangelicki,
1906
; architekci: Richard Gaze i Alfred Böttcher)
- dworzec kolejowy z
XIX wieku
, przebudowany,
kategoria C
- Dom Panien Śląskich – ul. Trzebnicka, neobarokowa willa z dachem mansardowym, gdzie do roku
1950
przebywały siostry boromeuszki z
Trzebnicy
, opiekujące się chorymi w obornickich sanatoriach
- Poczta (Kaiserliches Postamt)
- domy i wille z
XIX wieku
, zabudowa dawnego uzdrowiska
- "zamek" z
XIX wieku
, dawniej pałac rodu Schaubertów neogotycki w stylu angielskim, architekt: Wilhelm Grappow (projektant wrocławskiego dworca kolejowego). Po wojnie pałacyk przejęty przez PGR i zmodernizowany, z części historycznej zachowała się właściwie tylko oktagonalna wieża.
- zabytkowy cmentarz niemiecki
- grobowce starej części cmentarza parafialnego
- do 1912 r. stał tu
stary kościół ewangelicki
Inne atrakcje turystyczne
Pomnik w parku z okazji 700. powstania miejscowości i 60. lecia nadania praw miejskich
- Hotel
- Domki Campingowe
- Ośrodek Sportu i Rekreacji (OSIR):
- korty tenisowe
- boiska (piłka nożna, siatkowa, koszykówka)
- hale sportowe
- siłownia
- basen
- Obornicki Ośrodek Kultury (OOK)
- "Salonik Czterech Muz"
- Parki Miejskie
- Zabytkowe wille
- Punkty widokowe (Kowalska Góra, Góra Holteia i "Grzybek")
- Stanowiska archeologiczne w obrębie miasta i gminy
- Trasy i szlaki turystyki pieszej i rowerowej
- Restauracje, puby, cukiernie
- Kąpielisko Wilczyn Leśny
- Stadniny konne (okolice miasta oraz tereny gminy)
- Kluby Paralotnicze: Lotnisko Motolotni (2,5 km od miasta – Golędzinów) i Paralotni (3 km od miasta – Kuraszków)
Edukacja i opieka
Szkoła Podstawowa nr 3 w Obornikach Śl.
- Przedszkole (ul. Sikorskiego)
- Żłobko-przedszkole (ul. Wrocławska)
- Gimnazjum imienia Polskich Laureatów Nagrody Nobla
- Szkoła Podstawowa nr 2
- Szkoła Podstawowa nr 3
- Liceum Ogólnokształcące
- Zaoczne Liceum Ogólnokształcące
- Zespół Szkół Zawodowych
- Zespół Ekonomiczno-Administracyjny Szkół
- Dom Dziecka
- Domy Pomocy Społecznej i Miejsko-Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej
- Ośrodki Szkolenia Kierowców i Nauki Jazdy
- "Salonik Czterech Muz"
- Obornicki Ośrodek Kultury
- Biblioteka Miejska i Biblioteka Pedagogiczna
Miasta i gminy partnerskie
Zobacz też
Oborniki Śl. – widok od strony południowej na ulice: Łąkową, II Armii Wojska Polskiego i Gierymskiego
Linki zewnętrzne
Przypisy